In dit artikel gaan we in op wat stress veroorzaakt. Denken dat je geen stress hebt, betekent niet dat je geen stress hebt. We leren in onze opvoeding wat stress is. Dit is een overtuiging geworden die we meenemen als volwassenen en zit op hetzelfde niveau als onze normen en waarden.
Mijn idee van wat stress veroorzaakt, was een drukke baan waarbij deadlines gehaald moeten worden. Een druk sociaal leven hebben. Volop van het leven genieten en het druk hebben, misschien zelfs soms wat te veel.
Ik werk part-time en mijn kinderen gaan naar school. Genoeg tijd zou je zeggen, dus geen reden voor stress. Ondertussen was ik niet in topvorm. Ik voelde me moe en futloos en continu gehaast. Ik leefde op de automatische piloot.
Even snel een boodschap doen voordat de kinderen uit school komen. Even snel dit, even snel dat. Ik kon me ontzettend opvreten aan langzaam verkeer, wanneer ik net die boodschap ging halen. Alsof ik werd opgejaagd door een stemmetje in mijn hoofd die zei dat ik moest opschieten! Tierend gaf ik me af op die arme oma die gewoon rustig te tijd nam om naar haar bestemming te komen…
Ik had lange tijd het gevoel op het randje van een burn-out te balanceren. Dat besefte ik me heel goed, maar ik koppelde dat niet aan stress. Ik dacht dat het bij de tropenjaren hoorde (de eerste jaren met kinderen). En zeg nou zelf, iedereen heeft het druk? Vraag maar eens aan iemand hoe het gaat. Een veel gegeven antwoord zal zijn: ‘druk’.
Inhoudsopgave
Wat is stress precies?
De definitie van stress volgens het woordenboek de dikke Van Dale luidt als volgt: aanhoudende geestelijke druk; = spanning.
Wikipedia is iets uitgebreider: Stress is een vorm van spanning die in het lichaam van mensen, dieren of planten optreedt als reactie op externe prikkels en die gevolgd wordt door een bepaald patroon van fysiologische reacties.
Na onderzoek gedaan te hebben naar de definitie van stress, blijkt dat stress nog een vage term binnen de literatuur is. Er wordt de afgelopen jaren veel onderzoek naar gedaan en we komen steeds meer over stress te weten. Toch is er nog steeds een stijging van het aantal burn-out en stress gerelateerde klachten.
Verschillende soorten stress
Er zijn verschillende soorten stress en niet alle stress is per definitie slecht. De verschillende vormen van stress zijn: distress en eustress. Distress is slechte stress. Het is stress die wordt veroorzaakt door een trauma, angst of gevaar.
Deze stress kan acuut ontstaan, wanneer je bijvoorbeeld oog in oog komt te staan met een overvaller. De stress kan chronisch worden, wanneer je een trauma niet goed hebt verwerkt. Het kan ook onzichtbaar zijn, doordat je lichaam onbewust prikkels binnenkrijgt waarvan je je niet bewust bent.
Van eustress hebben de meeste mensen nog nooit gehoord. Eu is een Grieks voorvoegsel en betekent ‘gezond’. Eu wordt met dezelfde betekenis gebruikt in een bekender woord: euforie. Het is gezonde stress die zorgt voor een prikkel om verder te kunnen groeien. Het wordt ook wel de adrenalinestand genoemd. Je hebt super veel zin om iets leuks of spannends te doen!
Stress in het algemeen is dus niet per definitie slecht. Je lichaam blootstellen aan kou, zorgt bijvoorbeeld voor een stressor (een externe gebeurtenis die voor stress zorgt) in je lichaam. Ik schreef hier een interessant artikel over: ‘Wat zijn de voordelen van koud douchen‘.
Wat veroorzaakt stress?
Prikkels
De vele verplichtingen die we hebben, zorgen ervoor dat het lastig is om ontspannen te blijven. We krijgen dagelijks net zoveel prikkels als iemand in de middeleeuwen in zijn hele leven te verwerken kreeg. Daardoor wil je onbewust meer presteren dan waar je eigenlijk toe in staat bent, je vergt teveel van jezelf.
Prikkels komen binnen via onze 5 zintuigen: zien, horen, ruiken, proeven en voelen. Het kunnen beelden zijn die je binnen krijgt, geluiden die je hoort, geuren die je ruikt, smaken die je proeft of gevoelens die je ervaart.
Ons lichaam heeft bepaalde systemen hoe het op de prikkels reageert. Onbekende prikkels worden door het lichaam niet herkend. Een onbekende prikkel zorgt ervoor dat het lichaam een oeroud mechanisme activeert: de vecht en vlucht reactie. Hierdoor behoud je je focus en kun je actief en alert blijven.
De hoeveelheid prikkels die ons lichaam dagelijks ervaart, zorgt ervoor dat ons lichaam eigenlijk altijd overprikkeld is. Dit hebben we zelf niet in de gaten en gebeurt dus onbewust.
Prikkels die nieuw en dus onbekend voor het lichaam zijn, zijn bijvoorbeeld: chemische stoffen in voeding (zoals bestrijdingsmiddelen en kunststof), centrale verwarming in huis (waardoor we het altijd behaaglijk en warm hebben en nooit meer kou ervaren), suiker, te weinig zonlicht, chemische schoonmaakmiddelen, cosmetica, overmatige hygiëne, de hele dag stilzitten (lees ook mijn artikel: zitten is het nieuwe roken), televisie kijken en onze mobiele telefoon. (Bron: Oerslank, Yvonne van Stigt)
Mobiele telefoon
Eén van de oorzaken die ons lichaam de hele dag door (onbewust) prikkels geeft, is de mobiele telefoon. Een wereldse uitvinding die ons leven makkelijker maakt.
De mobiele telefoon is de afgelopen jaren een deel geworden van wie we zijn. We zijn de hele dag bereikbaar, per e-mail, SMS, WhatsApp en we kunnen er zelfs mee gebeld worden! Handige meldingen vertellen ons dat we een nieuw berichtje hebben binnengekregen, een like of reactie op social media of een belangrijke gebeurtenis in het nieuws.
De smartphone bestaat nu zo’n 20 jaar. In het begin had de smartphone nog beperkte functies. De laatste 10 jaar zijn de functies van de smartphone enorm uitgebreid. Tegenwoordig heb je overal apps voor.
Je mobiel heeft een oneindige lijst aan functies: het weer, het huizenaanbod, het nieuws, je agenda, je gewicht monitoren, games spelen, muziek luisteren, uitzending gemist, een rekenmachine, boodschappen doen, bankieren, foto’s maken, je polissen bekijken, wekker, Netflix.
Alle apps geven standaard meldingen wanneer je ze installeert, waardoor de hele dag wordt overladen met push berichten en de hele dag door prikkels binnen krijgt.
Tips tegen stress
Er zijn een hoop algemene tips tegen stress. Hieronder volgt een opsomming van een aantal zeer nuttige tips. Wil je uitgebreide en praktische tips die je direct kunt toepassen? Lees dan dit artikel.
- Maak je hoofd leeg met een wandeling door de natuur en kom in beweging.
- Volg een cursus Yoga om te leren ontspannen en je hoofd leeg te maken.
- Ga dagelijks mediteren om je gedachtenstroom tot rust te brengen.
- Zet alle pushberichten op je telefoon uit en zorg dat je alleen telefonisch bereikbaar bent voor noodgevallen. Een noodgeval is praktisch nooit. Bepaal zelf op welke tijdstippen je je berichten leest.
- Zorg ervoor dat je gezonde voeding eet en vermijd het eten van bewerkt voedsel. Lees in dit artikel wat gezonde voeding is.
