In dit artikel wordt de vraag beantwoord wat bewerkt voedsel nou eigenlijk precies is. Ook geven we antwoord op de vraag of het misschien beter is om onbewerkt voedsel te eten.
Een eeuw geleden waren de leefomstandigheden compleet anders dan nu. Het lijkt lang geleden 100 jaar. Het is immers voor onze tijd. Een kleine blik terug naar hoe de mensen toen leefden.
Een bad en een telefoon ware luxe producten. De gemiddelde levensduur was een stuk lager dan nu. Er bestonden nog geen computers. De mannen verrichtten fysieke arbeid en de vrouwen zorgden voor het huishouden. Het menu bestond uit gekookte aardappelen, groente en soms een stukje vlees.
De mens loopt al wat langer rond op aarde dan 100 jaar. De huidige mens zou al zo’n 300.000 jaar op aarde rondlopen. Dan is 100 jaar maar 0,0003% van de tijd dat de mens op aarde rondloopt.
De veranderingen van de leefomstandigheden hebben ons leven vele malen comfortabeler gemaakt. We leven in een lekker warm en geïsoleerd huis. De hygiëne is vele malen beter. Mede hierdoor is de levensverwachting enorm gestegen.
De manier waarop we ons voedsel eten is de afgelopen jaren ook drastisch gewijzigd. Denk aan de opkomst van kant en klaar maaltijden, pakjes en zakjes en allerlei soorten producten om het ons maar zo gemakkelijk mogelijk te maken. Een manier van eten die absoluut niet past bij hoe we de meeste jaren op aarde ons voedsel gegeten hebben.
We zijn genetisch nog niet zo afgesteld dat we het bewerkte voedsel kunnen verdragen, wat leidt tot onverklaarbare klachten. Evolutie van onze genen kan namelijk wel 100.000 jaar duren!
Inhoudsopgave
Wat is bewerkt voedsel
Bewerkt voedsel heeft niet meer de pure en originele vorm. Bewerkt voedsel heeft letterlijk een bewerking ondergaan. Er zijn vele verschillende manieren van bewerken. Door de bewerking van voedsel gaan belangrijke voedingsstoffen verloren. We geven diverse voorbeelden van bewerkingen van producten.
De melk die je koopt in de supermarkt komt niet direct uit de koe, maar is eerst gepasteuriseerd om schadelijke bacteriën te doden. De melk is op een hoge temperatuur verhit. Hierdoor worden niet alleen bacteriën gedood, maar ook goede voedingsstoffen.
Voedsel uit blik of pot is veel langer houdbaar. Het voedsel is tot een hoge temperatuur verhit en er worden conserveringsmiddelen (E-nummers) aan toegevoegd. Daarnaast wordt er ook vaak suiker en/of zout aan het voedsel toegevoegd. Kijk maar eens op het etiket!
Diepvriesgroente wordt direct na de oogst ingevroren, meestal in kleine stukjes. Het wordt geblancheerd. De effecten van deze bewerking zijn minimaal voor de hoeveelheid voedingsstoffen.
Gekoelde en gesneden voedsel in de koeling bij de supermarkt. De voorverpakte zakken met Italiaanse of Mexicaanse roerbakgroente bijvoorbeeld. Door het snijden, gaan belangrijke voedingsstoffen verloren. Er zit namelijk geruime tijd tussen het snijden van de groente in de fabriek en het consumeren.
Gedroogd voedsel heeft een minimaal verlies aan voedingsstoffen, als je het voedsel zelf droogt. Bij het machinaal drogen van voedsel worden er conserveringsmiddelen aan toegevoegd, of het wordt gezwaveld (wat zorgt voor een langere houdbaarheid).
Koek, snoep en chips zijn producten die niet in de natuur terug te vinden zijn. Dit geldt voor bijna alles wat je in de supermarkt kunt kopen in een pakje of zakje. Het komt uit de fabriek en bevat vaak een hoge hoeveelheid suiker.
Vruchtensappen uit een pak bevatten veel suiker en calorieën. Versgeperst sap is een gezondere variant, maar door het persen verdwijnen belangrijke vezels. Daarnaast bevat een versgeperst sap diverse stukken fruit en daardoor veel meer koolhydraten dan je eigenlijk nodig hebt. Als je een los stuk fruit eet, ben je veel sneller verzadigd. Bij een versgeperst sap is dit niet het geval.
Gefermenteerd voedsel heeft een proces ondergaan waarbij bacteriën, schimmels en gisten zijn gebruikt. De bacteriën, schimmels en gisten zorgen ervoor dat het voedsel wordt omgezet, waardoor het uiteindelijk een ander voedingsmiddel wordt. Zuurkool is bijvoorbeeld gefermenteerde witte kool en yoghurt is gefermenteerde melk. Dit heeft geen nadelige gevolgen voor het voedsel.
Brood, crackers, pasta en andere graanproducten. Voordat brood in de supermarkt ligt, heeft het vele bewerkingen ondergaan. Ook is er suiker aan brood toegevoegd. Crackers, paste en andere graanproducten bevatten ook relatief veel koolhydraten
Zoals je hebt kunnen lezen, hebben de meeste bewerkingstechnieken een nadelige invloed op de hoeveelheid voedingsstoffen.
Er springt 1 bewerkingstechniek uit, die voordelen heeft. Dit is fermentatie van voedsel. Wil je hier meer over lezen? Lees dan dit artikel. Daarnaast bevatten diepgevroren groente niet persé minder voedingsstoffen en is gedroogd voedsel niet nadelig, mits het zelf gedroogd is.
Welk bewerkt voedsel je wel kunt eten
Je ontkomt er niet aan om helemaal geen bewerkt voedsel meer te eten. Het is namelijk nodig om genoeg goede vetten binnen te krijgen. Goede vetten vind je in avacado’s, noten en vis. Daarnaast heb je vetten nodig om te te bakken en braden, of als dressing voor een salade. Olijfolie, roomboter en ghee zijn bewerkte producten.
Het is belangrijk dat je hiervoor de goede vetten gebruikt. Gebruik olijfolie het liefst alleen koud, omdat bij verhitting de goede stoffen verloren gaan. In Italië wordt er wel in olijfolie gebakken, maar zij zorgen ervoor dat de temperatuur niet te hoog wordt.
Wanneer je wilt bakken, doe dit dan in kokosvet of ghee (geklaarde boter). Deze producten kun je prima verhitten. Wordt boter vaak zwart in de pan bij bakken, is dit bij ghee niet het geval. Dit heeft te maken met hoe ghee is bereid.
Daarnaast kan het geen kwaad om 1 of 2 keer in de week volle kwark te eten. Kies voor de volle variant vanwege de goede vetten. Peulvruchten zijn ook bewerkt. Wanneer je peulvruchten wilt toevoegen aan je menu, kies dan voor de gedroogde variant en kook ze zelf.
Laten we vooral de 85% pure chocola niet vergeten, gemaakt van de cacao boon. Cacao bevat van nature aanwezige goede vetten, geniet hier met mate van.
Zuurkool is zoals eerder beschreven gefermenteerd, wat juist voordelen met zich meebrengt. Tot slot kun je met gedroogde kruiden uit een potje je maaltijden op smaak brengen, maar zijn verse kruiden wel gezonder. Lees goed het etiket van een kruidenpotje wat er precies in zit.
Bewerkt voedsel en de relatie met (chronische) klachten
In het artikel ‘Is vasten gezond‘ heb je kunnen lezen wat de relatie met voeding en het immuunsysteem is. Je immuunsysteem is er gelukkig om onszelf te weren tegen giftige stoffen. De primaire methode van ons immuunsysteem om de giftige stoffen uit te scheiden gebeurt via je darmen, lever en nieren.
Je immuunsysteem kun je vergelijken met als een groep ridders met verdedigingsschilden. De ridders weren zich tegen de vijand door middel van hun schilden. Wanneer de ridders hun schild verliezen, kunnen ze zich ook minder goed weren of worden ze zelfs uitgeschakeld. Hierdoor krijgt de vijand meer ruimte. Dit is bij ons immuunsysteem ook het geval. Bij een verzwakt immuunsysteem kunnen giftige stoffen ons lichaam binnendringen.
Wanneer je immuunsysteem overbelast raakt, schakelt het over naar de secundaire methode. Dan vindt de afvoer van schadelijke stoffen plaats via je longen (je ademhaling), de huid en de slijmvliezen (oren, ogen en neus).
Bewerkt voedsel bevat een hoge hoeveelheid koolhydraten. Wanneer je voortdurend een te hoge hoeveelheid aan koolhydraten binnenkrijgt, wordt de darmwand aangetast. Hierdoor raakt ons immuunsysteem verzwakt.
Je lichaam vertelt je letterlijk dat er iets aan de hand is, wanneer je bepaalde klachten ervaart. Het is daarom erg belangrijk dat je lichaam gehoord wordt. Alles in het lichaam is met elkaar verbonden, beïnvloedt elkaar, maar werkt ook met elkaar samen. Signalen die aangeven dat er iets aan de hand is, zijn:
- Huidklachten zeggen iets over hoe de huid werkt en kunnen uit de darmen komen of door een verstoorde hormoonbalans. Denk aan pigmentvlekken, kleine wratjes op de romp en in de nek of eczeem;
- Dof haar en haar dat uitvalt zijn duidelijke signalen die laten zien dat er iets in je lichaam niet in balans is;
- Problemen met het gebit, zoals paradontitis, aften en veel gaatjes leggen een disbalans in het lichaam bloot;
- Gasvorming, een opgezette buik, brandend maagzuur en prikkelbare darmen zijn tekenen dat je bepaald voedsel niet kunt verdragen;
- Overige klachten zoals pijnlijke gewrichten, overgewicht, spierpijn, hoofdpijn en je futloos voelen zijn allemaal signalen dat het lichaam uit balans is.
Wil je afwachten totdat je klachten chronisch worden, zodat je naar de dokter kunt gaan om je symptomen te bestrijden? De dokter zal je medicijnen voorschrijven die wellicht werken tegen de kwaal. De bijwerkingen neem je voor lief.
De huidige gezondheidszorg in Nederland is ingericht op het bestrijden van symptomen. Terwijl de oorzaak in de meeste gevallen vanuit een hele andere hoek komt en daardoor over het hoofd gezien wordt.
Wat dat betreft kunnen we nog iets leren van hoe de Oosterse geneeskunde is ingericht, die heeft een totaal andere focus. De focus ligt volledig op de patiënt. Er wordt vertrouwd op inzichten die teruggaan tot duizenden jaren terug. Het doel van de Oosterse behandeling is het terugbrengen van het evenwicht in het lichaam van de patiënt.
Dus accepteer je je ongemakken, of wil je preventief werken aan een gezond lichaam en een gezonde geest? De keuze is aan jou!
